Każdy przedsiębiorca na początku działalności musi podjąć decyzję o tym, czy chce być czynnym podatnikiem VAT-u. To jeden z trudniejszych dylematów u progu własnego biznesu. Wybór należy bardzo dobrze przemyśleć, ponieważ jego skutki będą mocno wpływać na firmowe finanse. Co warto wiedzieć o samym podatku?

Wokół podatku VAT narosło przez lata sporo mitów. Bardzo wielu polskich przedsiębiorców unika go jak ognia, obawiając się dodatkowych kosztów. Istnieje jednak grupa biznesmenów, dla których zwolnienie z tego obowiązku byłoby nierozsądne. O czym dokładnie mowa?

Czym jest VAT?

Potocznie nazywamy tak podatek od towarów i usług, który w praktycznym wymiarze dotyczy zarówno samych sprzedających, jak i klientów. Jest bowiem doliczany do każdej transakcji, zgodnie ze stawkami określonymi w konkretnych przepisach prawa. Model rozliczania VAT-u sprawia, że podatek najbardziej odczuwają sami klienci, którzy muszą płacić za produkt nawet kilkadziesiąt procent więcej. Prawo określa, że VAT jest wprowadzany po kolei, na każdym z etapów produkcji przez podmioty, które wnoszą tzw. wartość dodaną. Nie oznacza to jednak, że obciąża on całość obrotu. W praktyce nalicza się go dopiero po zsumowaniu pełnej wartości towaru lub usługi.

Charakterystyka podatku

Przepisy zaliczają VAT do grupy podatków pośrednich, ponieważ nie jest on regulowany bezpośrednio w urzędach skarbowych, lecz podczas nabycia usługi czy produktu. W Polsce obowiązuje od 1993 roku. Jest elementem systemu podatkowego większości krajów świata oraz wszystkich należących do Unii Europejskiej. Wymagają tego unijne dyrektywy i ogólnie przyjęta polityka fiskalna, którą implementują poszczególne państwa.

Obowiązujące stawki

Najpopularniejszą, najwyższą i przez to podstawową wartością VAT w Polsce jest 23%. Istnieją jednak o wiele niższe, a nawet zerowe stawki. Na przykład 8% dotyczy między innymi usług związanych z robotami budowlano-montażowymi, remontami czy budownictwem mieszkaniowym, 5% – produktów rolnych, książek i czasopism, a 0% to najczęściej spotykana stawka w kontekście wewnątrzwspólnotowej dostawy oraz eksportu towarów.

Zwolnienie z VAT

Zgodnie z polskim prawem przedsiębiorca ma możliwość płacenia VAT-u dobrowolnie, ale w niektórych okolicznościach mówi się o takim obowiązku. Zwolnienie z podatku VAT dotyczy wyłącznie firmy, których przychody za rok ubiegły nie przekroczyły 200 tys zł. W przeciwnym wypadku – właściciel działalności gospodarczej jest zobligowany do płacenia podatku na mocy prawa i to z chwilą przekroczenia limitu. VAT ponadto jest obowiązkowy – nawet bez przekroczenia tej kwoty – jeśli mowa o produkcji wyrobów jubilerskich, towarów akcyzowych, tytoniowych, dostarczaniu energii elektrycznej itp.

Kiedy być VAT-owcem?

Wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie, w jakiej sytuacji bycie VAT-owcem może się opłacić? Okazuje się, że wiele zależy od rodzaju oferowanych towarów lub usług, wysokości dotyczącego nas podatku, a także charakteru sprzedaży. Kluczowe jest ponadto to, czy w gronie naszych klientów większość stanowią inne firmy, czy też działamy głównie na rzecz osób prywatnych. Płacenie podatku od towarów i usług opłaca się z pewnością przedsiębiorcom, którzy wykonują czynności zawodowe na rzecz innych podatników VAT lub też osiągają wysokie obroty roczne. Właściciele takich działalności mogą bowiem odliczyć później podatek od wystawionych faktur. VAT to także dobre rozwiązanie dla firm, które zamierzają w najbliższym czasie sporo zainwestować. W takich sytuacjach dochodzi bardzo często do nadwyżki VAT-u naliczonego nad tym należnym, co skutkuje późniejszym zwrotem podatku.

Wybrane branże

Pamiętajmy też, że istnieją różne stawki podatku VAT. Płatnikami tej daniny zostają więc bardzo często przedsiębiorcy działający w branżach, które są obarczone niższą wartością VAT niż 23%. Mowa między innymi o wydawcach książek czy prasy, firmach świadczących usługi budowlane, stolarskie itp. VAT-owcami mogą spokojnie zostać osoby prowadzące działalność polegającą na imporcie towarów oraz te, które posiadają unijny numer NIP i dokonują wewnątrzwspólnotowych dostaw. Mają one bowiem możliwość odliczenia podatku z dokumentów celnych.

Dylemat przedsiębiorcy

Zobligowanie się do płacenia podatku VAT wiąże się także z licznymi formalnościami i koniecznością prowadzenia bardziej skomplikowanej księgowości. Przedsiębiorcy tacy muszą między innymi składać Jednolity Plik Kontrolny, którego przygotowanie wymaga fachowej wiedzy i czasu. Mimo to rachunek zysków i strat może okazać się dla wielu z nich bardzo owocny. W niektórych branżach bycie VAT-owcem to wręcz konieczność, jeśli bowiem większość relacji biznesowych przebiega na linii firma-firma, to żadna ze stron nie chce tracić możliwości odliczenia zapłaconego podatku. W kwestii tej warto jednak skonsultować się z księgową oraz samemu dokładnie policzyć, na którym rozwiązaniu finalnie można zyskać.

Artykuł przygotowany przez ekspertów https://pozyczkowy-portal.pl/